Wet- en Regelgeving

Als mantelzorger kom je in veel gevallen in aanraking met een vorm van wet en regelgeving. Misschien wil ondersteuning of hulpmiddelen van de gemeente waarin je woont. Onder welke regeling of wetgeving valt mijn hulpvraag? Welke zorgwetten zijn er en waar valt mijn situatie onder?

Op deze pagina vindt u informatie over de zorgwetten. Bent u mantelzorger in de gemeenten waarin wij actief zijn? Aan de ondersteuning door onze mantelzorgconsulenten zitten geen kosten verbonden. Wij staan voor u klaar!

De vier zorgwetten

Nederland kent vier zorgwetten:

De WLZ : Wet Langdurige Zorg – Voor levenslange (24 uurs) zorg – De criteria voor de Wlz zijn streng. Je komt alleen in aanmerking voor de Wlz als je blijvend 24 uur per dag toezicht of zorg in de nabijheid nodig hebt. Mensen met autisme kunnen alleen een indicatie krijgen voor Wlz-zorg als zij:

  • ook een ernstige verstandelijke beperking hebben; of
  • als een langdurige opname met psychiatrische behandeling nodig is (langer dan drie jaar). Na afloop van die behandeling vervalt de Wlz-indicatie en kun je Wmo-ondersteuning of Zvw-zorg aanvragen.

De JW : de Jeugdwet – Hulp voor alle jeugd (tot 18 jaar) niet vallende onder WLZ. Kinderen en jongeren met autisme vallen bijna altijd onder de Jeugdwet.

WMO : Wet Maatschappelijke Ondersteuning – Ondersteuning bij zo zelfstandig mogelijk meedoen in de samenleving Volwassenen met autisme vallen bijna altijd onder de Wmo, en voor psychische behandelingen onder de Zvw.

ZVW : Zorgverzekeringswet – Psychische zorg, Medische zorg en wijkverpleging

Uitgangspunt is: als u niet voldoet aan de criteria van de Wlz, dan valt je hulpvraag onder de Jeugdwet, Wmo of Zvw.

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is er om mensen die hulp nodig hebben zo veel mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen. Wie hierbij zorg en ondersteuning nodig heeft, kan contact opnemen met de gemeente.  Mantelzorgers spelen een belangrijke rol in het langer zelfstandig thuis wonen. 

Wat houdt de Wmo in?

De Wmo richt zich op mensen die hulp nodig hebben om thuis te kunnen wonen. Bijvoorbeeld chronisch zieken, gehandicapten of mensen met een psychische aandoening. Zij kunnen via de Wmo onder andere huishoudelijke hulp, begeleiding of dagbesteding krijgen. 

Kenmerkend aan de Wmo is dat het om de ondersteuning op maat gaat. Dat betekent dat de gemeente onderzoekt wat de situatie van de hulpvrager is, wat zijn/haar omgeving kan doen en welke professionele ondersteuning er precies nodig is. Daarbij wordt een groter beroep gedaan op mantelzorgers en zorgvrijwilligers.

De Wmo verplicht gemeenten om niet alleen hulpvragers, maar ook mantelzorgers en zorgvrijwilligers actief te ondersteunen, te waarderen en met hen in gesprek gaan. Zo is het aan de gemeente om bijvoorbeeld vervangende zorg aan te bieden en de samenwerking tussen formele en informele zorg te versterken. Doel is dat mantelzorgers op hun eigen wijze en onverplicht zorg kunnen verlenen. Dat is een voorwaarde om overbelasting te voorkomen.

Wet langdurige zorg (WLZ)

De Wet langdurige zorg (Wlz) is bedoeld voor mensen die permanent intensieve zorg nodig hebben. Intensieve zorg voor kinderen die altijd afhankelijk zullen zijn van zorg valt vanaf hun vijfde jaar onder de Wlz. 

Hoe werkt de Wlz?

Wie gebruik wil maken van de Wlz, moet een indicatie aanvragen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Krijgt de zorgvrager deze indicatie, dan kan hij/zij kiezen uit:

  • zorg in een instelling
  • een volledig zorgpakket thuis
  • een persoonsgebonden budget
  • een modulair pakket thuis

Zorg thuis is alleen mogelijk als dit verantwoord is en de kosten niet hoger zijn dan die van een opname in een zorginstelling. Het zorgkantoor helpt om de keuze te maken en de zorgaanbieder te kiezen.

Uiteraard is de mantelzorger betrokken bij de keuze voor zorg thuis of in een instelling. Is er een zorgaanbieder gekozen, dan is deze verplicht om samen met de zorgvrager en zijn mantelzorger(s) een zorgplan op te stellen. Hierin staan afspraken over de zorg, de dagbesteding en over de samenwerking tussen mantelzorgers en zorgprofessionals.

Persoonsgebonden budget (pgb)

Met een persoonsgebonden budget (pgb) kunnen mensen die zorg nodig hebben, zelf zorg inkopen. Wie komen daarvoor in aanmerking en wat kun je daarmee als mantelzorger.

Er zijn vier soorten pgb’s:

  • Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): Voor mensen die begeleiding en ondersteuning nodig hebben, zoals huishoudelijke hulp, dagbesteding of bepaalde voorzieningen en hulpmiddelen
  • Wet langdurige zorg (Wlz): Voor mensen die intensieve en langdurige zorg nodig hebben, zoals chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige geestelijke of lichamelijke beperking of aandoening
  • Zorgverzekeringswet (Zvw): Voor mensen die persoonlijke verpleging en/of verzorging nodig hebben of kinderen die behoefte hebben aan intensieve zorg –
  • Jeugdwet: Voor kinderen en jeugdigen die zorg, hulp en/of ondersteuning nodig hebben, zoals persoonlijke verzorging, begeleiding of kortdurend verblijf

Als professional kunt u betaald worden uit een PGB  als uw naaste een pgb heeft én u zorg verleent waarvoor het pgb is bedoeld. De pgb-houder sluit hiervoor een contract met u af. Het is verstandig een modelovereenkomst van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) te gebruiken. Gaat het om Wmo- of jeugdzorg, dan kan de gemeente specifieke regels hanteren.

De voor-en nadelen

Het grote voordeel is dat je maximale eigen regie hebt. Nadelen zijn:

  • u bouwt geen pensioen op.
  • Als u zelf ziek wordt, is er niet zomaar vervanging.
  • u krijgt geen geld bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.
  • u hebt bij werkloosheid niet altijd meer recht op WW en ook niet altijd op bijstand.
  • u hebt geen inkomen meer als degene voor wie u zorgt wordt opgenomen of overlijdt.
  • u moet over het inkomen inkomstenbelasting betalen.
  • Voor deze overeenkomsten moet u zich houden aan de arbo-wetgeving: niet meer dan 40 uur per week.

Om in aanmerking te komen voor een pgb is een indicatie nodig voor zorg met verblijf, persoonlijke verzorging of verpleging, begeleiding, huishoudelijke hulp of jeugdzorg. Per pgb gelden er specifieke voorwaarden. Algemene voorwaarden zijn:

  • De aanvrager moet kunnen onderbouwen waarom hij een pgb nodig heeft in plaats van zorg in natura.
  • De aanvrager moet in staat zijn het pgb te beheren en er verantwoorde zorg mee in te kopen

Afhankelijk van de benodigde zorg kan de zorgvrager (of zijn ouders/vertegenwoordigers) een pgb aanvragen:

  • bij de gemeente: voor Wmo- en jeugdzorg
  • bij het zorgkantoor: voor Wlz-zorg
  • bij zijn zorgverzekeraar: voor Zvw-zorg

 

Zorgverzekeringswet en mantelzorg

Verpleging en verzorging aan huis valt onder de Zorgverzekeringswet. De wijkverpleegkundige vervult daarbij een centrale rol. Wat betekent dat voor jou als mantelzorger?

Wat biedt de Zorgverzekeringswet?

De Zorgverzekeringswet wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Je kunt bij hen terecht voor:

  • verpleging en verzorging thuis (thuiszorg)
  • de reguliere zorg van bijvoorbeeld huisarts, ziekenhuis en apotheek
  • de behandeling van mensen met een zintuiglijke beperking
  • de eerste drie jaar van een opname in een psychiatrische instelling of ggz-instelling (daarna gaat deze zorg over naar de Wet langdurige zorg)
  • zorg voor kinderen met een indicatie intensieve kindzorg

De zorgverzekering bestaat uit een verplichte basisverzekering en een vrijwillige aanvullende verzekering.

Vergoedingen voor vervangende zorg

Zorgverzekeraars kunnen in de aanvullende verzekeringen vergoedingen opnemen die voor mantelzorgers interessant zijn, zoals vergoedingen voor een mantelzorgmakelaar, respijtzorg of een logeerhuis.

Centrale rol van de wijkverpleegkundige

De wijkverpleegkundige heeft in de thuiszorg een belangrijke rol. Deze bekijkt welke verpleging en verzorging er nodig is. Dat gebeurt in overleg met degene die de zorg nodig heeft en met jou als mantelzorger.

Ook zorgt de wijkverpleegkundige voor de afstemming met andere zorg- en hulpverleners, zoals de huisarts, medisch specialist of maatschappelijk werker. De wijkverpleegkundige is voor jou dus het centrale aanspreekpunt.

Intensieve kindzorg

Zorg voor kinderen met een indicatie intensieve kindzorg, valt ook onder de Zorgverzekeringswet. Dat is zorg voor kinderen met ernstige medische problemen en/of beperkingen. Bijvoorbeeld kinderen met een chronische aandoening, maar ook kinderen die palliatieve zorg krijgen.

Je vraagt een indicatie aan bij de wijkverpleegkundige of bij de (kinder)verpleegkundige van een instelling die intensieve kindzorg levert.

Als je kind met een behoefte aan intensieve kindzorg ook een verstandelijke beperking heeft, dan valt de zorg tot het vijfde levensjaar onder de zorgverzekering. Daarna wordt de zorg voor je kind vergoed uit de Wet langdurige zorg (Wlz).

 

Jeugdwet en mantelzorg

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor alle jeugdhulp. Dit is geregeld in de nieuwe Jeugdwet, die geldt voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar met een beperking, stoornis, aandoening of opgroeiproblemen.

Heeft je kind professionele zorg nodig? Dan kun je hiervoor bij je gemeente terecht.

Wat valt er onder de Jeugdwet?

De Jeugdwet richt zich op kinderen en jongeren onder de achttien jaar. Onder de wet vallen onder andere de volgende vormen van zorg:

  • behandeling van jongeren met een psychische stoornis (al dan niet met verblijf)
  • behandeling van jongeren met een (licht) verstandelijke beperking (al dan niet met verblijf)
  • begeleiding, persoonlijke verzorging en het bijbehorend kortdurend verblijf voor jongeren met een beperking, stoornis of aandoening
  • vervoer van en naar de locatie waar jeugdhulp voor jongeren met een beperking, stoornis of aandoening wordt geboden
  • jeugdzorg voor jongeren met een beperking
  • pleegzorg

De zorg kan in natura worden geleverd, maar ook een persoonsgebonden budget is mogelijk. Je kunt dit aanvragen bij de gemeente.

Voor wie geldt Jeugdwet niet?

De Jeugdwet geldt niet voor kinderen:

  • die permanent intensieve zorg en/of toezicht dichtbij nodig hebben. Zorg voor deze kinderen valt onder de Wet Langdurige zorg (Wlz).
  • met een indicatie intensieve kindzorg. Deze zorg valt onder de zorgverzekeringswet (Zvw)
  • die verpleging nodig hebben (Zvw)
  • met een zintuiglijke beperking (Zvw)

Logeeropvang in een zorginstelling

Besteed je veel zorg en aandacht aan je kind omdat hij een beperking heeft? En hebben jij en de rest van het gezin daarom soms rust nodig? Dan biedt logeeropvang je misschien een oplossing. In een logeerhuis kunnen kinderen met gedragsproblemen, een ziekte of een beperking een paar dagen logeren. Logeeropvang valt onder de Jeugdwet. Je kunt hiervoor een aanvraag doen bij je gemeente.

Ondersteuning van jou als mantelzorger

Iedere gemeente is verplicht om gratis onafhankelijke cliëntondersteuning te bieden. Voor cliënten, maar ook voor mantelzorgers. De mantelzorgconsulent van MantelZ kan je helpen bij het regelen van de juiste hulp en bij het gesprek met de gemeente.

"*" geeft vereiste velden aan

Contactformulier

Naam
Privacy*
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Scroll to top